Abdullah Ibn Umer
Te Shejkhani, nė gjysmė tė udhės mes Medines dhe Uhudit, ushtria e fortė Muslimane e udhėhequr nga Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) u ndal. Dielli sapo kishte filluar tė perėndojė. Pejgamberi zbriti nga kali i tij Sekb. Ai qe pėrgaditur plotėsisht pėr betejė. Turbani ishte i mbėshtjellur rreth helmetės sė tij. Ai bartte njė pllakė nėn tė cilėn ishte njė mbulesė e gjoksores metalike, e cila qe shtrėnguar me njė rrip tė lėkurės sė shpatės. Njė mburojė qe vendosur nėpėr shpinėn e tij dhe shpata e tij varej anash tij.
Pasi qė dielli perėndoi, Bilali e thirri ezanin dhe ata u falėn. Pejgamberi pastaj i rishikoi edhe njė herė trupat e tij dhe ishte atėherė kur ai vėrejti nė mesin e tyre praninė e tetė djelmoshave, tė cilėt pėrkundėr moshės tė tyre shpresonin tė merrnin pjesė nė betejė. Nė mesin e tyre ishin i biri i Zejdit Usame dhe i biri i Umerit Abdullahu, tė dytė vetėm trembėdhjetė vjeē. Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) i urdhėroi qė tė gjithė qė menjėherė tė kthehen nė shtėpi. Mirėpo, dy nga djelmoshat demonstruan se ata ishin luftėtarė tė aftė dhe atyre u qe lejuar qė ta shoqėrojnė ushtrinė nė betejėn e Uhudit, ndėrsa tė tjerėt qenė kthyer te familjet e tyre.
Qė prej moshės sė hershme, Abdullah Ibn Umer demonstroi etjen e tij qė tė shoqėrohet me Pejgamberin nė tė gjitha ndėrmarrjet e tija. Ai kishte pranuar Islamin para se tė ishte dhjetė vjeē dhe kishte bėrė hixhret (migrim) me babain dhe motrėn e tij, Hafsa, e cila mė vonė u bė bashkėshorte e Pejgamberit. Para Uhudit, ai gjithashtu qe kthyer prapa nga beteja e Bedrit dhe nuk qe deri nė betejėn e Hendekut qė ai the Usame, tė dytė tash pesėmbėdhjetė vjeē dhe tė tjerėt moshatarė tė tyre qenė lejuar ti bashkangjiten radhėve tė burrave, jo vetėm pėr gėrmimin e hendekut por gjithashtu edhe pėr betejė kur ajo ndodhi.
Prej kohės sė Hixhretit tė tij deri nė kohėn e vdekjes sė tij mė shumė se shtatėdhjetė vite mė vonė, Abdullah Ibn Umer e dalloi veten nė shėrbim tė Islamit dhe qe konsideruar nė mesin e Muslimanėve si I Miri, i biri i tė Mirit, sipas Ebu Musa el-Esharit. Ai qe i njohur pėr diturinė e tij, nėnshtrueshmėrinė, bujarinė, devotshmėrinė, sinqeritetin, dėlirėsinė e tij dhe vazhdimėsinė nė aktet e ibadetit (adhurimit).
Nga babai i tij i madh dhe i famshėm, Umeri (radiallahu anhu), ai mėsoi shumė dhe tė dytė, ai dhe babai i tij patėn dobinė qė tė mėsojnė nga mėsuesi mė i madh, Muhamedi (sallallahu alejhi ue selam). Abdullahu vėshtronte dhe shqyrtonte hollėsisht ēdo thėnie dhe vepėr tė Pejgamberit nė situata tė ndryshme, dhe ai e praktikonte me devotshmėri atė qė e mėsonte. Pėr shembull, nėse Abdullahu shihte Pejgamberin duke u falur nė njė vend tė veēantė, ai mė vonė falej nė tė njėjtin vend. Nėse shihte Pejgamberin duke bėrė dua (lutje) nė kėmbė, ai vepronte njėjtė. Nėse ai e shihte atė duke bėrė dua ulur, ai vepronte njėjtė. Nėse e shihte Pejgamberin nė udhėtim duke zbritur nė ndonjė vend tė veēantė pėr ti falur dy rekate, dhe kishte rastin qė tė kalojė nė shtegun e njėjtė, ai ndalej nė vendin e njėjtė dhe i falte dy rekate. Nė njė vend tė veēantė nė Meke, ai vėshtroi deven e Pejgamberit duke i bėrė dy xhiro tė plota para se ai tė zbriste nga deveja dhe ti falte dy rekate. Mund tė jetė se deveja i ka bėrė vullnetarisht ato dy xhiro, por Abdullahu kur ndodhi te jetė nė vendin e njėjtė herėn tjetėr, e bėri deven e tij qė ti bėjė dy xhiro tė plota para se ta gjunjėzojė dhe tė zbres. Ai pastaj fali dy rekate saktėsisht nė mėnyrė tė njėjtė siē e pa Pejgamberin duke vepruar.
Aisha, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, e vėrejti kėtė devotshmėri tė Abdullahut ndaj Pejgamberit dhe shėnoi Nuk ka patur ndonjė i cili ka ndjekur hapat e Pejgamberit (sallallahu alejhi ue selam) nė vendet ku ai zbarkonte, siē bėnte Ibn Umer.
Pėrkundėr vėshtrimit nga afėr tė veprave tė Pejgamberit, Abdullahu ishte shumė i kujdesshėm, madje edhe frikohej, nė transmetimin e thėnieve tė Pejgamberit. Ai e tregonte hadithin vetėm nėse ishte plotėsisht i sigurt se e kishte mbajtur nė mend ēdo fjalė tė tij. Njėri prej bashkėkohanikėve tė tij tha
Nė mesin e Shoqėruesve tė Pejgamberit, askush sishte mė i kujdesshėm nė lidhje me shtimin apo heqjen prej hadithit tė Pejgamberit sesa Abdullah ibn Umer.
Ngjashėm ai ishte shumė i kujdesshėm dhe ngurronte qė tė japė vlerėsim legal (fetva). Njėherė i erdhi atij dikush pėr ta pyetur pėr njė vlerėsim nė njė ēėshtje tė caktuar dhe Abdullah ibn Umer u pėrgjigj Unė skam dituri pėr atė qė pyete. Njeriu vazhdoi rrugės sė tij dhe Abdullahu i pėrplasi duart nė gėzim dhe i tha vetes I biri i Umerit qe pyetur pėr atė qė nuk e din dhe ai tha Nuk e di.
Pėr shkak tė kėtij qėndrimi, ai ngurronte qė tė bėhej kadi (gjykatės) edhepse ai ishte i kualifikuar pėr kėtė. Pozita e kadiut ishte prej mė tė rėndėsishmeve dhe detyra mė e respektuar nė shoqėrinė dhe shtetin Musliman qė barte me vete nder, madhėshti, madje edhe pasuri, por ai e refuzoi kėtė pozitė kur ajo iu ofrua nga Halifeja Uthman. Arsyeja e tij pėr njė veprim tė kėtillė sishte se ai e nėnvlerėsonte rėndėsinė e pozitės sė kadiut, por pėr shkak tė frikės pėr gabimet qė mund ti bėnte nė ēėshtjet qė i pėrkasin Islamit. Uthmani (radiallahu anhu) u pajtua me tė qė tė mos e zbulojė vendimin e tij qė mos tė ndikojė nė shumė Shoqėrues tė tjerė tė Pejgamberit, tė cilėt faktikisht ekzekutonin detyrat e gjykatėsve dhe kėshilltarėve juridik.
Abdullah ib Umer njėherė qe pėrshkruar si vėllai i natės. Ai rrinte i zgjuar natėn dhe falte namaz, duke qarė dhe kėrkuar falje nga Allahu dhe duke lexuar Kuran. Motrės sė tij, Hafsa, Pejgamberi njėherė i tha Sa njeri i bekuar ėshtė Abdullahu. Sikur tė falte namaz natėn do tė ishte edhe mė i bekuar.
Prej asaj dite, Abdullahu nuk e la namazin e natės qoftė nė shtėpi apo nė udhėtim. Nė qetėsinė e natės ai e pėrkujtontė shumė Allahun, duke falur namaz, duke lexuar Kuran dhe duke qarė. Sikurse babai i tij, lotėt i kishte tė gatshėm nė sytė e tij veēanėrisht kur dėgjonte ajetet paralajmėruese tė Kuranit. Ubejd ibn Umejr ka treguar se njė ditė ai ia lexoi kėto ajete Abdullah ibn Umerit
Si (do tė bėjnė ballė mėkatarėt) atėherė kur Ne do tė sjellim dėshmitarėt nga ēdo bashkėsi dhe tė sjellim ty (O Pejgamber) dėshmitar kundėr tyre Ata tė cilėt ishin tė prirur pėr mohimin e sė vėrtetės dhe nuk ia vėn veshin Pejgamberit, nė atė Ditė do tė dėshirojnė qė toka ti pėrbijė ata por ata sdo tė mund tė fshehin nga Allahu ēfarėdoqoftė qė ka ndodhur. (Nisa 41-42)
Abdullahu qau kur i lexoi kėto ajete derisa mjekrra e tij u lag me lot. Njė ditė, ai qe ulur nė mesin e disa shokėve tė afėrt dhe lexoi Mjerė pėr ata qė masin mangut, ata tė cilėt kur duhet tė pranojnė nga njerėzit atė qė u takon, kėrkojnė qė ajo tu jepet e plotė ndėrsa kur ata duhet tė masin ēfarėdoqoftė qė ata u kanė borxh tė tjerėve, japin mė pak se qė duhet. A nuk e dinė ata se do tė ngrihen nga tė vdekurit (dhe tė mirren nė pėrgjegjėsi) nė njė Ditė tė tmerrshme, Ditėn kur tė gjithė njerėzit do tė qėndrojnė para Zotit tė tė gjitha botave (Mutafifin, 1-6). Nė kėtė pikė ai vazhdonte ta pėrsėrisė Ditėn kur tė gjithė njerėzit do tė qėndrojnė para Zotit tė tė gjitha botave pandėrprerė dhe duke qarė derisa i ra tė fikėt.
Devotshmėria, thjeshtėsia dhe bujaria qenė kombinuar nė Abdullahun qė ta bėjnė atė njė person i cili ishte shumė i respektuar nga Shoqėruesit dhe ata qė erdhėn pas tyre. Ai jepte me zemėrgjėrėsi dhe atij nuk i bėnte qė tė ndahej nga pasuria edhe nėse ai vetė binte nė pozitė ku duhej tė lypte. Ai ishte tregtar besnik dhe i sukseshėm gjatė tėrė jetės sė tij. Pėrveē kėsaj, ai kishte njė bursė tė bollshme nga Bejt el-Mal (arka e shtetit) tė cilėn ai shpesh e shpenzonte nė tė varfėrit dhe nevojtarėt. Ejub ibn Ueil er-Resi rrėfeu njė incident tė bujarisė sė tij Njė ditė Abdullah ibn Umeri (radiallahu anhu) pranoi katėrmijė dirhemė dhe njė batanije tė kadifesė. Ditėn tjetėr, Ejubi e pa atė nė suk (treg) duke blerė tagji pėr deven e tij me kredi. Ejubi pastaj shkoi te familja e Abdullahut dhe pyeti
A nuk i pranoi Ebu Abdur-Rahmani (Abdullah ibn Umeri) dje katėrdhjetėmijė dirhemė dhe njė batanije Po, vėrtet, u pėrgjigjen ata.
Por unė e pashė atė sot nė suk duke blerė tagji pėr deven e tij dhe ai skishte para qė tė paguajė pėr tė. Dje para mbrėmjes, ai u nda mė tėrė atė. Pastaj ai mori batanijen dhe e vendosi mbi krahėt e tij dhe doli jashtė. Kur ai u kthy, ajo sishte me tė. Ne e pyetėm pėr tė dhe ai tha se ia kishte dhėnė atė njė personit tė varfėr, shpjeguan ata.
Abdullah ibn Umeri e inkurajonte tė ushqyerit dhe tė ndihmuarit e tė varfėrve dhe nevojtarėve. Shpesh kur ai hante, me tė kishte jetima dhe njerėz tė varfėr qė hanin. Ai i qortonte fėmijėt e tij pėr mirėsjellje ndaj tė pasurve dhe injorimin e tė varfėrve. Ai njėherė u tha atyre Ju i ftoni tė pasurit ndėrsa i braktisni tė varfėrit.
Pėr Abdullahun, pasuria ishte shėrbėtor, jo zotėri. Ajo ishte mjet pėr arritjen e gjėrave tė domosdoshme pėr jetė, jo pėr kėrkimin e luksit. Ai ndihmohej nė kėtė qėndrim nga asketizmi i tij dhe mėnyra e thjeshtė e jetesės. Njėri nga shokėt e tij i cili erdhi nga Khurasani solli njėherė njė teshė tė mirė dhe elegante
Unė e kam sjellur kėtė teshė pėr ty nga Khurasani, tha ai. Me siguri se do ti freskojė sytė e tu. Unė tė sugjerojė qė ti heqėsh kėto tesha tė vrazhda qė i ke dhe ta veshėsh kėtė teshė tė mirė.
Ma trego atė pra, tha Abdullahu dhe pasi qė e preku atė pyeti A ėshtė kjo mėndafsh Jo, kjo ėshtė pambuk, u pėrgjigj shoku i tij.
Pėr disa momente, Abdullahu qe i kėnaqur. Pastaj me dorėn e tij tė djathtė ai e shtyu teshėn dhe tha Jo! Unė frikohem pėr veten time. Kam frikė se kjo do tė mė bėj arrogant dhe mburravec. Dhe Allahu nuk e do arrogantin qė mburret.
Mejmun ibn Mehren tregon kėtė qė vijon Hyra nė shtėpinė e Ibn Umerit dhe llogarita ēdo gjė nė shtėpinė e tij pėrfshirė edhe shtratin e tij, batanijet e tija, qilimin e tij dhe ēdo gjė tjetėr. Ajo ēka gjeta skishte vlerė as njėqind dirhem.
Kjo sishte pėr shkak se Abdullah ibn Umeri ishte i varfėr. Vėrtet, ai ishte i pasur. As qė ishte pėr atė se ishte koprrac sepse vėrtetė ai ishte bujar dhe i gjerė.